وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران تاکنون از کودکانی که با استفاده از روش رحم‌ جایگزین یا رحم اجاره‌ای متولد شده‌اند، آماری ارائه نکرده است؛ با این حال شواهد نشان می‌دهد که هم‌زمان با گسترش فقر و بیکاری در ایران، آمار افرادی که حاضر می‌شوند رحم خود را به زوج‌های متقاضی اجاره دهند، در حال افزایش است.

آگهی‌ واسطه‌های رحم اجاره‌ای در حال حاضر همه‌جا پیدا می‌شود؛ از فضای مجازی گرفته تا سایت‌ها و نرم‌افزارهای خرید و فروش. مرور این آگهی‌ها نشان می‌دهد که قیمت رحم اجاره‌ای گاه از ۱۵۰ میلیون تومان هم فراتر می‌رود و حداقل قیمت آن نیز ۸۰ میلیون تومان است. این در حالی است که تا کمتر از دو سال پیش، مبلغی حدود ۲۰ میلیون تومان یا کمی بیشتر برای اجاره رحم کافی بود.

اغلب زنانی که رحم خود را اجاره می‌دهند، در تنگنای شدید اقتصادی‌اند و برای رفع مشکلات مالی خود به این کار روی می‌آورند؛ با این حال بخش قابل‌توجهی از آنچه دریافت می‌کنند، به جیب دلالان و افرادی می‌رود که خانواده متقاضی را با فرد اجاره‌دهنده رحم آشنا می‌کنند. 

غلامی، مشاور اهدای رحم اجاره‌ای، این موضوع را که اغلب زنان به دلیل «نیاز شدید مالی» رحم خود را اجاره می‌دهند، تایید کرد و به خبرگزاری رکنا گفت: «تنها یک نفر از هزار زن حاضر می‌شود برای ثواب رحم خود را اجاره دهد.» او با بیان اینکه امروز در بیشتر استان‌های ایران می‌توان زنان اجاره‌دهنده رحم را پیدا کرد، افزود: «امروز تهران، مشهد، اصفهان، شیراز، تبریز بیشترین آمار فرزندآوری از طریق رحم اجاره‌ای را دارند.» 

به گفته غلامی، اگرچه از فرزندآوری از طریق رحم‌ اجاره‌‎ای آماری موجود نیست، با توجه به افزایش مشکلات اقتصادی، تعداد افرادی که رحم اجاره‌ای در اختیار زوج‌ها می‌گذارند افزایش یافته است؛ با این حال همچنان تعداد متقاضیان بیشتر است. 

او با اشاره به اینکه با تشخیص پزشک و به‌ شرط اینکه بارداری طبیعی باشد، هر زن هر تعداد بار که بخواهد می‌تواند رحم خود را در اختیار زوج‌ها قرار دهد، گفت: «البته این مسئله وجود دارد که باید شش ماه از اجاره دادن رحم بگذرد تا فرد بتواند دوباره این کار را انجام دهد.»

رحم اجاره‌ای یا جایگزین یکی از روش‌های کمک‌باروری است که در سال‌های اخیر رواج زیادی پیدا کرده است. در این روش، جنین در حالی‌ که ژن‌هایش را از پدر و مادر اصلی خود دریافت کرده است، ۹ ماه را درون رحم فرد دیگری سپری می‌کند. اغلب افرادی که رحم اجاره می‌کنند، زوج‌های نابارورند و از این روش برای صاحب فرزند شدن استفاده می‌کنند؛ با این حال برخی از زنان نیز ترجیح می‌دهند جنین خود را برای دوران بارداری به شخص سومی بسپارند.

فردی که رحم خود را به خانواده نابارور اجاره می‌دهد، در قبال مبلغی که دریافت می‌کند، وظیفه دارد مراقبت‌های لازم برای حفظ سلامت جنین را انجام دهد و طبق توافق‌هایی که می‌شود، خانواده متقاضی نیز هزینه‌های مراقبت‌های بهداشتی و پزشکی فرد اجاره‌دهنده را پرداخت می‌کنند. 

افزایش تعداد زنان اجاره‌دهنده رحم در جامعه سنتی و مذهبی ایران که مالکیت مرد بر بدن زنان را به رسمیت می‌شناسد، تا چند سال پیش تابو بود اما با افزایش مشکلات اقتصادی و بالا رفتن نرخ بیکاری، بسیاری از زنان برای تامین هزینه‌های زندگی خود مجبور شده‌اند رحم خود را یک یا چند بار اجاره دهند. با وجود اینکه این کار سلامت زنان به خطر می‌اندازد و برای آنان مشکلات جسمی و روحی ایجاد می‌کند، آن‌ها چاره‌ای جز این ندارند که مبلغ قابل‌توجهی از آنچه دریافت می‌کنند را به دلالان بدهند تا متقاضی بعدی را نیز به آنان معرفی کند. پیش‌تر زنی ۳۰ ساله که تاکنون سه مرتبه رحم خود را اجاره داده‌ است، به روزنامه تعادل گفته بود که ۲۰ درصد مبالغ دریافتی به واسطه‌ای می‌رسد که او را با خانواده متقاضی آشنا کرده بود. 

اجاره رحم یکی از روش‌های موثر در درمان ناباروری است که در بسیاری از کشورهای دنیا رایج است و پزشکان نیز آن را تایید کرده‌اند اما این موضوع با توجه به مشکلات معیشتی در ایران ابعاد وسیعی دارد. به طوری‌ که برخی زنان سه تا چهار مرتبه رحم خود را اجاره می‌دهند. در حالی‌ که پس از هر بارداری و زایمان، سلامتی جسم و روح آنان نشانه می‌رود. 

پیش‌تر احمدرضا ونکی، وکیل دادگستری، در همین‌ زمینه به خبرآنلاین گفته بود: «با هر بارداری و تولد توان جسمی مادر کاهش می‌یابد و به قول قدیمی‌ها یک خشت از وجود مادر کم می‌شود که این مسئله نیز آسیب جسمی دیگری برای زنی است که رحم خود را اجاره می‌دهد.»