جو بایدن، رئیس‌جمهوری آمریکا، سفر اروپایی خود را از بریتانیا آغاز کرد. او که به‌دنبال تعمیق روابط ایالات متحده با پادشاه و نخست‌وزیر بریتانیا است، شامگاه یکشنبه ۹ ژوییه (۱۸ تیر) وارد لندن شد تا برای دیدارهای جداگانه روز دوشنبه با مقام‌های بریتانیایی آماده شود؛ دیدارهایی که قرار است در آن‌ها، موضوع‌های مختلف از تغییرات اقلیمی گرفته تا اوکراین به بحث و گفت‌وگو گذاشته شوند.

رئیس‌جمهوری ۸۰ ساله آمریکا روز دوشنبه در کاخ وینزر، با پادشاه ۷۴ ساله بریتانیا دیدار می‌کند تا درباره چگونگی کمک به افزایش سرمایه‌گذاری در مقابله با تغییرات اقلیمی گفت‌وگو کنند؛ تهدیدی که هر دو رهبر به وجود آن معترف‌اند. برای این دو رهبر که به گفته جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی کاخ سفید، یکدیگر را خیلی خوب نمی‌شناسند، این دیدار فرصتی مناسب خواهد بود. به‌ویژه اینکه رئیس‌جمهوری آمریکا به تعهد پادشاه بریتانیا به مبارزه با تغییرات اقلیمی امید بسته است.

بایدن همان روز به شماره ۱۰ خیابان داونینگ [دفتر نخست‌وزیری بریتانیا] می‌رود تا با ریشی سوناک، نخست‌وزیر این کشور، گفت‌وگو کند. در نخستین دیدار بایدن به‌عنوان رئیس‌جمهوری از دفتر نخست‌وزیری بریتانیا، دو مقام درباره موضوع‌های مرتبط با اوکراین مذاکره می‌کنند.

در حالی‌ که ولودیمیر زلنسکی، رئیس‌جمهوری اوکراین، هفته‌های گذشته برای جلب حمایت کشورهای عضو ناتو از پیوستن کی‌یف به بزرگ‌ترین ائتلاف نظامی دنیا، مذاکرات مهمی داشته است، جو بایدن پیش از آنکه عازم اروپا شود، جانب احتیاط را نگه داشت و گفت که با توجه به پیمان دفاعی دوجانبه ناتو، پیوستن اوکراین به این ائتلاف ممکن است به جنگ روسیه و ناتو بینجامد.

او در مصاحبه با سی‌ان‌ان که یکشنبه پخش شد، افزود: «فکر نمی‌کنم در حال حاضر و در میانه این جنگ، بین اعضای ناتو درباره آوردن اوکراین به این ائتلاف اتفاق‌نظر وجود داشته باشد.»

بایدن همچنین تصریح کرد که کی‌یف نباید برای پیوستن به ناتو راه میانبر را در پیش بگیرد؛ موضعی که بسیاری از متحدانش درباره آن هم‌نظرند. پس از آن بود که خبرگزاری فرانسه به نقل از جیک سالیوان، نوشت: «اوکراین به ناتو نخواهد پیوست.» 

این اظهارات دو روز مانده به نشست ناتو بیان می‌شوند؛ نشستی که به گمان بسیاری از تحلیلگران موضوع پیوستن اوکراین به این ائتلاف نظامی بر آن سایه افکنده است.

سفر جو بایدن به اروپا در اوج نگرانی متحدان اروپایی درباره تحویل بمب‌های خوشه‌ای به اوکراین انجام می‌شود. علاوه بر سازمان ملل متحد و هم‌پیمانان اروپایی واشنگتن، بریتانیا و کانادا هم از جمله منتقدان ارسال بمب خوشه‌ای به اوکراین‌اند. آمریکا ادعا می‌کند اوکراین به آن‌ها نیاز دارد؛ در مقابل، مخالفان می‌گویند که این بمب‌ها برای بشریت خطر جدی محسوب می‌شوند.

مشاور امنیت ملی کاخ سفید با اذعان به آسیب‌های احتمالی بمب‌های خوشه‌ای به غیرنظامیان، استدلال می‌کند که اگر نیروهای روسیه به دلیل ناتوانی توپخانه اوکراین سرزمین‌های بیشتری از این کشور را تصرف کنند، احتمال آسیب و رنج غیرنظامیان بیشتر می‌شود. او در ادامه می‌افزاید نظر به آسیب‌های احتمالی، دولت بایدن تا جایی که امکانش بوده، ارسال بمب‌های خوشه‌ای به اوکراین را به تاخیر انداخته است.

کاخ سفید در حالی چنین تصمیمی گرفته است که تسلیحات خوشه‌ای از جمله مهمات نظامی ممنوعه به شمار می‌روند. موشک‌های خوشه‌ای حامل صدها بمب کوچک‌اند و قادر نیستند میان اهداف نظامی و غیرنظامی تمایز قائل شوند. از این‌رو، استفاده از بمب خوشه‌ای از مصادیق جنایت جنگی محسوب می‌شود.

گفته می‌شود تسلیحات خوشه‌ای آمریکا که روانه اوکراین می‌شوند، بخشی از بسته جدید کمک‌های نظامی ایالات متحده به کی‌یف به ارزش ۸۰۰ میلیون دلارند.

رئیس‌جمهوری آمریکا آشکارا اعلام کرده است تا زمانی که لازم باشد از اوکراین حمایت خواهد شد. از همین‌رو، برای پاسخی «درخور» به تجاوز روسیه تسلیحات نظامی قابل‌توجهی در اختیار کی‌یف قرار داده است. با این حال به نظر می‌رسد میان متحدان آمریکا در ناتو درباره ادامه حمایت‌های این ائتلاف از اوکراین تردید‌هایی در حال پدیدار شدن است.

در واشنگتن هم بیشتر جمهوری‌خواهان کنگره ساز مخالف می‌زنند. خاصه آنکه نامزدهای اصلی جمهوری‌خواهان برای ریاست‌جمهوری با حمایت مالی برای مقابله با ولادیمیر پوتین آشکارا مخالفت کرده‌اند. از همین‌رو، بازتاب این دو پارگی نگرانی‌هایی را در سراسر اروپا برانگیخته است. به‌ویژه در صورت راهیابی جمهوری‌خواهان به کاخ سفید، احتمال فروپاشیدن این اتحاد در سال ۲۰۲۴ دور از ذهن نیست.

بایدن پس از بریتانیا عازم لیتوانی می‌شود تا در نشست سران ناتو در ویلنیوس، پایتخت این کشور، شرکت کند؛ نشستی که ۵۰۰ روز پس از آغاز حمله روسیه به همسایه‌اش برگزار می‌شود. ناتو نزدیک به یک هزار کیلومتر دورتر از میدان جنگ، پایتخت لیتوانی را به دژی مستحکم تبدیل کرده است که با تسلیحات پیشرفته از نشست این ائتلاف در برابر هر گونه تهدیدی محافظت می‌کند. در میدان جنگ هم، اوکراین به آرامی ضدحمله‌ای را پیش می‌برد که برای تدارکش اعضای ناتو از ماه‌ها پیش حمایت نظامی تمام‌عیار خود را نشان دادند.

بایدن پس از آن برای حضور در نشست رهبران کشورهای شمال اروپا، عازم هلسینکی می‌شود تا در مراسم ویژه اهتزاز پرچم نمادین این ائتلاف در خاک جدیدترین عضو ناتو حضور یابد؛ جایی که پنج سال پیش سلف او، دونالد ترامپ، با ولادیمیر پوتین ساعت‌ها تنهایی گفت‌وگو کردند.

حالا این گمانه قوت گرفته که پوتین با وجود شکست‌های نظامی در میدان نبرد، ممکن است جنگ را تا راهیابی احتمالی ترامپ به کاخ سفید کش دهد. چیزی که زلنسکی را به‌شدت نگران کرده است و از همین رو برای راضی کردن غرب به پیوستن اوکراین به ناتو و درخواست حمایت بیشتر برای بیرون راندن نیروهای روسیه از خاک کشورش تلاش می‌کند.