پس از اینکه ایروان نیروهای حافظ صلح روسیه را متهم کرد که در متوقف کردن حمله نظامی جمهوری آذربایجان علیه جدایی‌طلبان ارمنی در قره‌باغ ناکام مانده‌اند، مسکو دوشنبه، ۲۵ سپتامبر (سوم مهر)، ارمنستان را به تلاش برای قطع روابط متهم کرد.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، وزارت خارجه روسیه در بیانیه‌ای گفت: «رهبری ایروان با تلاش عمدی برای تخریب روابط چندوجهی و چندصدساله ارمنستان با روسیه و گروگان گرفتن  این کشور در بازی‌های ژئوپلیتیک غرب، مرتکب اشتباه بزرگی می‌شود.»

نیکول پاشینیان، نخست‌وزیر ارمنستان، یکشنبه از مسکو به دلیل امتناع از مداخله در جریان حمله ارتش جمهوری آذربایجان، که در پایان به خلع‌سلاح جدایی‌طلبان ارمنی برخوردار از حمایت ایروان انجامید، انتقاد کرد.

پاشینیان با اشاره به اینکه اتحادهای امنیتی خارجی کنونی ارمنستان «ناکارآمد» و «ناکافی» است، گفت که ارمنستان دیگر دلیل محکمی برای ادامه همکاری‌ امنیتی با روسیه ندارد. این اظهارات نشان می‌دهد که ایروان جویای اتحادهای جدیدی است. در مقابل، مسکو گفت که بیانیه پاشینیان حاوی «حمله‌های ناپذیرفتنی به روسیه» است.

سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه، نیز شنبه، ۲۴ سپتامبر، ارمنستان را متهم کرد که با لفاظی‌های خود «نفت روی آتش» می‌ریزد. مسکو اوایل ماه جاری میلادی سفیر ارمنستان را پس از تصمیم این کشور برای میزبانی از نیروهای آمریکایی برای مانورهای کوچک حافظ صلح، احضار کرده بود.

وزارت خارجه روسیه نیز با اشاره به مواضع ارمنستان گفت: «این تلاشی برای فرار از مسئولیت شکست‌ها در سیاست خارجی و داخلی است.» این وزارتخانه همچنین گفت که «روسیه همیشه به کشور ارمنستان احترام گذاشته است.»

روسیه با میانجیگری آتش‌بس بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان، چندین هزار نیروی حافظ صلح در منطقه مستقر کرده بود.

ارمنستان از اعضای «سازمان پیمان امنیتی جمعی» (CSTO) است که پس از فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، تحت رهبری روسیه و با مشارکت شش کشور (از جمهوری‌های تازه‌استقلال‌یافته شوروی) تشکیل شد. این گروه متعهد است که از اعضای خود که هدف حمله قرار می‌گیرند، محافظت کند.

به گزارش خبرگزاری فرانسه، روسیه که  گرفتار جنگ در اوکراین است، با این استدلال که  ایروان منطقه مزبور (قره‌باغ)  را به مثابه بخشی از جمهوری آذربایجان به‌رسمیت شناخته است، از کمک به ارمنستان خودداری کرد.

در حال حاضر، نیروهای حافظ صلح روسیه که شش تن از آنان در نبردهای اخیر کشته شدند، به جمهوری آذربایجان کمک می‌کنند تا جدایی‌طلبان ارمنی قره‌باغ را خلع سلاح کنند.

واکنش ایالات متحده و اتحادیه اروپا به بحران قره‌باغ

از سوی دیگر، سامانتا پاور، مقام ارشد  آمریکایی  و رئیس آژانس توسعه بین‌المللی، دوشنبه وارد ایروان شد تا بر «حمایت و مشارکت قوی واشنگتن  با ارمنستان» تاکید کند. بروکسل نیز اعلام کرده است که سه‌شنبه میزبان نمایندگان ارشد جمهوری آذربایجان ارمنستان، فرانسه و آلمان خواهد بود.

به گزارش گاردین، دیوید مک آلیستر، رئیس کمیته روابط خارجی پارلمان اروپا، گفت اگر باکو برای بیرون راندن ارامنه قره‌باغ از خانه‌هایشان دست به اقدام بزند، اتحادیه اروپا باید عواقبی جدی به جمهوری آذربایجان تحمیل کند. او گفت که اتحادیه اروپا باید روشن کند که هر گونه تلاش برای حذف یا اجبار جمعیت ارمنی به کوچ از منطقه قره‌باغ، عواقبی جدی برای روابط اروپا با جمهوری آذربایجان خواهد داشت.

روز دوشنبه و در حالیکه رجب طیب اردوغان، رئیس ‌جمهوری ترکیه، در نخجوان با رئیس ‌جمهوری آذربایجان دیدار می‌کرد، روند کوچ ارمنی‌های قره‌باغ و رفتن به ارمنستان ادامه یافت. تا ظهر دوشنبه، حدود ۶۶۵۰ نفر از ارمنی‌های ساکن قره‌باغ  وارد ارمنستان شدند.

یک دیپلمات ارشد اروپایی دوشنبه گفت که ترکیه مانع کمک ناتو به کاهش تنش در قره‌باغ است. این دیپلمات که نامش فاش نشده است، به گاردین گفت که ائتلاف نظامی غرب می‌تواند «نقش فعال‌تری» داشته باشد، اما به دلیل عضویت ترکیه در ناتو  که از جمهوری آذربایجان حمایت می‌کند، ناتو عملا [در این زمینه] «فلج‌» شده است.