پس از حمله گسترده روز شنبه حماس به اسرائيل، کارشناسان، برخی مقام‌های اطلاعاتی و حتی مردم عادی احتمال نقش داشتن جمهوری اسلامی در تهاجم خشونت‌بار به اسرائيل، دشمن دیرینه‌‌‌اش، را مطرح کردند. بر پا شدن جشن‌های خیابانی در تهران، نصب بیلبوردهای حمایتی از طوفان الاقصی و اظهارات مقام‌های ایرانی در حمایت از این حمله این احتمال را تقویت کرد. به‌ویژه وقتی ابراهیم رئيسی، رئیس‌جمهوری ایران، با انتشار پیامی در دفاع از این حمله گفت: «سلام بر حماس و جهاد و همه گروه‌های مقاومت؛ سلام بر خمینی و خامنه‌ای و قاسم سلیمانی.»
در چنین شرایطی، با آنکه ایالات متحده معتقد است جمهوری اسلامی ایران با توجه به سال‌ها حمایت از گروه‌های شبه‌نظامی فلسطینی، «همدست» این حمله است، مقام‌های دولت بایدن می‌گویند هنوز از نقش ایران در تهاجم حماس به اسرائیل «شواهدی» در دست ندارند و مدعی‌اند که به دنبال مدارکی در این زمینه‌اند.
دولت بایدن که پس از آزادسازی اموال بلوکه‌شده ایران در معرض انتقادهای گسترده‌ای قرار گرفته، از قرارداد شش میلیاردی دلاری‌اش با ایران دفاع می‌کند و معتقد است پولی که بابت آزادی گروگان‌ها داده، به تقویت حماس و حمله به اسرائيل ربطی ندارد.
سی‌ان‌ان با انتشار گزارشی، به اظهارنظر جیک سالیوان، مشاور امنیت ملی ایالات متحده، در روز سه‌شنبه پرداخت که گفته بود دولت آمریکا هنوز شواهدی مستقیم در دست ندارد که تهران را با برنامه‌ریزی و اجرای این حمله مرتبط کند. این مقام ارشد دولت بایدن در واکنشی تند به سوال خبرنگاران گفت: «ما به دنبال کسب اطلاعات بیشتریم. اگرچه می‌دانیم که ایران در حمایت از حماس نقش گسترده و پایداری دارد، در مورد حمله هولناک روز هفتم اکتبر هنوز اطلاعات و شواهد کافی نداریم.»
سی‌ان‌ان در ادامه این گزارش مدعی شد که چند مقام اطلاعاتی، نظامی و اعضای کنگره که به اطلاعات محرمانه دسترسی دارند، با سالیوان هم‌نظرند و می‌گویند هیچ مدرکی که نشان دهد ایران مستقیما در آن حمله دخالت داشته، یافت نشده است.
در همین حال این خبرگزاری به نقل از یک مقام ارشد اسرائیلی نوشت که اطلاعات اسرائیل در حال بررسی شواهد موجود است. این مقام اسرائیلی تاکید کرد: «من شک دارم که ایران هیچ اطلاعی از این حمله نداشته باشد. ما شاهد برپایی جلسات بین آن‌ها و هماهنگی نزدیک میان حماس و ایران بوده‌ایم.»
تکذیب باورناپذیر تهران
جمهوری اسلامی سال‌ها حامی اصلی حماس بوده و ده‌ها میلیون دلار سلاح و کالاهای قاچاق دیگر به غزه ارسال کرده است. این کشور همچنین پشتیبانی فنی و ایدئولوژیک گسترده‌ای را برای حماس فراهم کرده است.
حماس هم اگرچه تا حدودی استقلالش را از رژیم ایران حفظ کرده، ابعاد بی‌سابقه حمله آخر هفته به اسرائیل، این پرسش را تقویت می‌کند که آیا حماس می‌توانست چنین عملیات پیچیده‌ای را بدون کمک مستقیم ایران انجام دهد؟ این پرسش از این رو پررنگ‌تر می‌شود که ایران از چنین حمله‌ای بهره می‌برد و این درگیری را یک نکته مثبت برای منافعش در منطقه می‌داند.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
تهران هرگونه دست داشتن در این حمله را تکذیب کرده است. علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی، روز سه‌شنبه منکر نقش ایران در حمله حماس به اسرائیل شد و گفت: «ما پیشانی و بازوی طراحان مدبر و هوشمند و جوانان فلسطینی را میبوسیم اما آن‌ها که می‌گویند حماسه اخیر کار غیر فلسطینی‌ها است دچار محاسبه غلط شده‌اند.»
با این حال برخی مقام‌هایی آمریکایی معتقدند که ایران دست‌کم در برنامه‌ریزی این تهاجم نقش داشته است. به نظر آن‌ها، جمهوری اسلامی احتمالا به دنبال فرصتی برای به هم زدن مذاکرات عادی‌‌سازی روابط بین عربستان سعودی و اسرائیل بوده و حمله روز شنبه این مذاکرات را به طور گسترده‌ای به خطر انداخته است.
در سال ۲۰۲۲، اسماعیل هنیه، رهبر حماس، علنا گفت که این گروه در آن سال حدود ۷۰ میلیون دلار از ایران دریافت و از این پول برای ساخت موشک استفاده کرده است. گزارش‌های دیگر در سال ۲۰۲۰ نیز نشان می‌دهد که ایران سالانه حدود ۱۰۰ میلیون دلار به گروه‌های شبه‌نظامی فلسطینی از جمله حماس کمک می‌کند.
فرانک مک کنزی، ژنرال سابق فرماندهی مرکزی ایالات متحده، در این زمینه به سی‌ان‌ان گفت: «تردیدی وجود ندارد که تعداد فراوان سلاح‌های مورداستفاده در حمله روز شنبه حماس با کمک ایران به دست آمده و جمع‌آوری شده است.»
او تاکید کرد: «حماس نمی‌توانست این موشک‌ها را در غزه بسازد. آن‌ها این سلاح‌ها را از جایی گرفته‌اند. این کمک‌ها به جز ایران از چه جای دیگری می‌توانست به آن‌ها برسد؟»
زوهار پالتی، رئیس سابق دفتر سیاسی‌ــ‌نظامی وزارت دفاع اسرائیل، نیز تاکید کرد: «حتی اگر ایران دستور مستقیم این حمله را نداده باشد، نقش حمایتی‌اش را نمی‌شود انکار کرد.» به گفته او، «شاید حماس نماینده کامل ایران نباشد که هر کاری را که جمهوری اسلامی خواست انجام دهد اما رابطه آن‌ها بسیار قوی و نزدیک‌تر از گذشته است.»
دفاع همه‌جانبه دولت بایدن از آزادسازی اموال مسدودشده ایران
پس از حمله روز شنبه، انتقاد جمهوری‌خواهان از سیاست خارجی دولت بایدن شدت گرفت. آن‌ها معتقدند میان آزادسازی شش میلیاد دلار از سرمایه‌های مسدودشده ایران با حمله حماس به اسرائيل در فاصله زمانی کوتاه پس از این توافق، ارتباط وجود دارد.
در واکنش به این گفته‌ها، مقام‌های دولت بایدن تلاش می‌کنند گزارش‌هایی را مبنی بر اینکه ایران مستقیما با این حملات مرتبط بوده و آزاد کردن شش میلیارد دلار ایران به این حمله کمک کرده است، رد کنند. آن‌ها مدعی‌اند که ایالات متحده از نزدیک بر هزینه‌های موجود در حسابی که پول در آن نگهداری می‌شود نظارت می‌کند و ایران می‌تواند از این پول فقط برای اهداف بشردوستانه مانند خرید غذا و دارو استفاده کند.
به گزارش پولیتیکو، مقام‌های دولت بایدن یکی پس از دیگری روی آنتن تلویزیون‌ها و در شبکه‌های اجتماعی تلاش می‌کنند مانع ارتباط دادن توافق اخیرشان با ایران و حمله حماس به اسرائیل شوند.
آدرین واتسون، سخنگوی شورای امنیت ملی آمریکا، روز شنبه در شبکه اجتماعی اکس نوشت: «این بودجه مطلقا هیچ ارتباطی با حملات وحشتناک امروز ندارد و اکنون زمان انتشار اطلاعات نادرست نیست.»
آنتونی بلینکن، وزیر خارجه آمریکا، نیز در مصاحبه‌ای با شبکه سی‌ان‌ان، انتقادهای جمهوری‌خواهان را «عمیقا تاسف‌بار» خواند و منتقدان را به دلیل «بازی‌های سیاسی در زمانی که جان‌های بسیاری از دست رفته‌اند و اسرائیل همچنان هدف حمله قرار می‌گیرد»، سرزنش کرد.
این دیپلمات ارشد آمریکایی در ادامه مدعی شد که «هیچ دلاری از آن حساب خرج نشده» و گفت که این حساب «به‌دقت تنظیم شده است» و مقام‌های وزارت خزانه‌داری بر آن نظارت می‌کنند.
متیو میلر، سخنگوی وزارت خارجه آمریکا، هم روز دوشنبه در گفت‌وگو با سی‌ان‌ان امروز صبح تاکید کرد: «این پول فقط برای اهداف بشردوستانه قابل‌استفاده است». او در عین حال اذعان کرد: «ایران مدت‌ها است از گروه‌هایی حمایت می‌کند که ایالات متحده و متحدانش آن‌ها را تروریست معرفی کرده‌اند. اگرچه انتظار می‌رود آن‌ها [مقامات ایران] به این کار ادامه دهند، دولت ما به پاسخگو کردن آن‌ها ادامه خواهد داد.»
جان کربی، سخنگوی شورای امنیت ملی کاخ سفید، هم روز سه‌شنبه در شبکه فاکس‌نیوز مدعی شد که «هیچ پولی» از دارایی‌های آزادشده هنوز به ایران نرسیده است.
در مقابل این تکذیب‌ها، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری سابق آمریکا، در بیانیه‌ای از این توافق اظهار تاسف کرد و گفت که «دلارهای مالیات‌دهندگان آمریکایی به تامین مالی حملات حماس کمک کرده است». او تاکید کرد که دولتش «از طریق پیمان ابراهیم، صلح را برای خاورمیانه به ارمغان آورد اما بایدن آن را با سرعتی بسیار سریع‌تر از آنچه تصور می‌شد، از بین برد».
