به رغم این که مقتدی صدر، رهبر جنبش صدر میانه ای خوبی با احزاب سیاسی و گروه های مسلح عراقی وفادار به ایران نداشت، اما به نظر می رسد که وی به تازگی در تلاش برای ایجاد روابط با گروه های یاد شده است. برای رسیدن به این مأمول، مقتدی صدر، از مدتی بدین سو گفت و گو های خود را با رهبران جناح های مسلح وفادار به ایران آغاز کرده و سعی در زدودن اختلافات دارد.
با توجه به تشدید تنش های اخیر در منطقه و مطرح شدن مسئله ای خروج نیروهای آمریکایی از عراق، نزدیکی میان مقتدی صدر و گروه های مسلح وابسته به ایران منجر به افزایش نگرانی ها در عراق شده است و بسیاری از ناظران عقیده دارند که تداوم روند تحولات اخیر می تواند عراق را در باتلاق نا امنی و جنگ های داخلی فرو برد.
به گفته منابع آگاه، برخی از رهبران سیاسی سعی دارند زمینه ای آشتی میان مقتدی صدر و گروه های مسلح وابسته به ایران را فراهم کنند و ائتلاف سیاسی پیشین میان مقتدی صدر و هادی العامری را بار دیگر احیا کنند تا مسیر تشکیل دولت جدید عراق هموار شود. این در حالی است که مقتدی صدر در ماه اکتبر گذشته تصریح کرده بود که به هیچ صورتی نمی خواهد با ائتلاف "البناء" یکجا شود.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
از سوی دیگر، در حالی که جریان صدر پیوسته تأکید دارد که نخست وزیر آینده عراق بایستی از سوی معترضان معرفی شود، اما ائتلاف "البناء" اصرار دارد که این ائتلاف اولویت بیشتری نسبت به سایر گروه ها و ائتلاف ها در مسئله ای معرفی نخست وزیر جدید عراق دارد.
در همین حال، گروه های هماهنگی جنبش اعتراضی در شهر ناصریه اعلام کردند که معترضان به گروه های سیاسی یک هفته مهلت می دهند تا در مورد گزینش نخست وزیر جدید به موافقت برسند، البته در صورت عدم موفقیت در مدت تعیین شده، گروه های سیاسی با چالش های بیشتری رو به رو خواهند شد.
به باور ناظران، پیامدهای تظاهرات مردمی در عراق، موقعیت سیاسی و قدرت نظامی جنبش صدر را آسیب پذیر کرده است، بنابر این، مقتدی صدر قصد دارد با پیوستن به گروه های مسلح وفادار به ایران، خسارت های ناشی از تحولات اخیر را جبران کند.
با آن که مقتدی صدر از هنگام کشته شدن قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس و ابو مهدی مهندس، معاون فرمانده سازمان بسیج مردمی از ابراز نظر در مورد اعتراضات مردمی خودداری کرده بود اما وی به تازگی خواستار بر پایی تظاهرات گسترده در مخالفت با حضور نیروهای آمریکایی در عراق شده در حالی که هیچ اشاره ای به خواسته های معترضان و مسئله ای تشکیل حکومت نکرده است. بنابر این، موضع گیری متفاوت مقتدی صدر می تواند نشانه ای بارزی از تلاش های جریان صدر برای پیوستن به ائتلاف فتح باشد.
مقتدی صدر با نشر پیامی در تویتر نوشته است که قلمرو عراق و حاکمیت ملی کشور مورد تهاجم شدید نیروهای متجاوز قرار می گیرد، در ادامه این پیام، رهبر جریان صدر از ملت عراق دعوت به عمل آورده است تا تظاهرات میلیونی را به منظور ابراز مخالفت با حضور نیروهای آمریکایی در کشور و تجاوزات آن ها به حاکمیت ملی عراق برگزار کنند.
چند ساعت پس از نشر پیام مقتدی صدر، هادی العامری، رئیس ائتلاف فتح، فراخوان مقتدی صدر را مورد تأیید قرار داده و از ملت عراق خواست برای ابراز مخالفت با حضور نیروهای آمریکایی در کشور، دست به اعتراض بزنند.
به نظر می رسد که هدف از نزدیکی میان جریان صدر و گروه های مسلح وفادار به ایران، تلاش برای فراهم کردن زمینه ای مشارکت سیاسی و هماهنگی میان ائتلاف فتح و ائتلاف سائرون برای تشکیل دولت آینده عراق است، اما این اقدام ممکن است با مخالفت مرجعیت نجف رو به رو شود، زیرا مرجعیت پیوسته تأکید دارد که نخست وزیر جدید عراق بایستی یک فرد مستقل بوده و به هیچ یک از گروه های سیاسی وابستگی نداشته باشد.
در همین راستا، باسل حسین، کارشناس امور سیاسی، در صحبتی که با اندیپندنت عربی داشت، گفت برای گروه های سیاسی و نظامی وفادار به ایران، مسئله ای مقاومت، اهمیت بیشتری نسبت به موضوع تشکیل دولت جدید عراق دارد، زیرا ایران سعی می کند از حضور و قدرت این گروه ها بهره برداری سیاسی کند و ایالات متحده را از طریق متحدان خود در منطقه تحت فشار قرار دهد. وی خاطر نشان کرد که هدف از همسویی اخیر میان مقتدی صدر و هادی العامری، تلاش برای فراهم کردن زمینه تشکیل حکومت آینده عراق است و البته پیام مقتدی صدر که در آن از مردم خواسته است با نامزد بعدی که برای تصدی سمت نخست وزیری معرفی می شود، مخالفت نکنند، مصداق این مدعا است که مقتدی صدر و هادی العامری قصد مشارکت در حکومت بعدی را دارند.
ناظران بدین باورند که بهترین گزینه برای کسب موقعیت سیاسی برتر این است که مقتدی صدر سیاست میانه روی را اتخاذ کند طوری که از یک سو، با گسترش نفوذ ایران در عراق مخالفت کند و از سوی دیگر در تنش میان ایران و آمریکا، در کنار تهران قرار گیرد.
سلیم سوزه، نویسنده و کارشناس عراقی عقیده دارد که بعید است مقتدی صدر به طور کامل به محور ایران بپیوندد و اقدامات اخیر مقتدی صدر برای نزدیکی با گروه های مسلح وفادار به ایران، تلاشی در راستای به دست آوردن منافع سیاسی است، زیرا مقتدی صدر می داند که تداوم مخالفت با سیاست های ایران منجر به تضعیف جریان صدر می شود. تردیدی نیست که ائتلاف قبلی مقتدی صدر با هادی العامری که هدف از آن تشکیل دولت قبلی بود، گزینه های پیش روی جریان صدر را در آینده با دشواری رو به رو می کند، زیرا ملت عراق، تا کنون مقتدی صدر را مسئول نابسامانی های ناشی از تحولات آن مرحله می داند. افزون بر آن، مسلم است که ائتلاف جدید میان مقتدی صدر و هادی العامری، نمی تواند پاسخگو به خواسته های معترضان باشد و این مسئله، بار دیگر منجر به تشدید تنش میان جریان صدر و معترضان می شود.
© IndependentArabia