با پایان جنگ بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان، دسترسی ایران به مسیر ترانزیتی به قفقاز با مشکل روبه‌رو شد. از آن زمان تهران در تلاش است تا با کمترین هزینه این مسیر را بازگشایی کند. در همین راستا، رستم قاسمی، وزیر راه و شهرسازی دولت ابراهیم رئیسی در سفری به باکو سعی کرد تا مسئله را حل کند. سفری که البته با حواشی بسیاری همراه بود.

در همین رابطه، او در حساب توییتری خود نوشت: «ساخت پل استراتژیک آستاراچای یکی از دستاوردهای مهم سفر جمهوری آذربایجان بود؛ اتصال ایران به قفقاز، روسیه و شمال اروپا، قطعاً تحول بزرگی را در دیپلماسی حمل‌ونقل و اقتدار بین‌المللی ایران، به وجود خواهد آورد. قول داده بودم که هیچ راهی برای ایران بسته نخواهد ماند.»

اگرچه این نخستین بار نیست که قاسمی وعده بازگشایی مسیر تزانزیتی ایران به سمت قفقاز را می‌دهد. او پیش‌تر نیز وعده داده بود که این مسیر را باز می‌کند.

اما موضوع دیگر، نحوه استقبال از رستم قاسمی در جمهوری آذربایجان است. پیش‌تر صداوسیما و خبرگزاری دولت اعلام کرده بودند که قاسمی به باکو سفر کرده و الهام علی‌اف نیز با ویدئو کنفرانس با وی گفتگو کرده است. این موضوع به دلیل قرابت زمانی با سفر ابراهیم رئیسی به مسکو و استقبال سرد پوتین از او، باعث حواشی بسیاری شد. به‌طوری‌که منتقدان دولت رئیسی این قبیل استقبال‌ها را ناشی از بی‌اعتباری دولت سیزدهم در نگاه بین‌المللی عنوان کردند.

اگرچه بعدا نزدیکان وزارت راه و شهرسازی اعلام کردند که رستم قاسمی به همراه استاندار آذربایجان شرقی برای بازدید از فرودگاه شهر فصولی و بررسی مناطقی که پس از جنگ به جمهوری آذربایجان ملحق شده‌اند، به این منطقه سفر کرده‌اند. به همین دلیل الهام علی‌اف هم به‌صورت ویدئو کنفرانس با وی گفتگو کرده است.

در هفته‌های اخیر، تنش میان جمهوری آذربایجان و ایران از اختلاف دو کشور بر سر مسیر اصلی ترانزیت کالا میان ایران و ارمنستان، بازداشت دو راننده ایرانی و دریافت عوارض عبور از کامیون‌های ایرانی به‌دلیل ورود به خاک آذربایجان، آغاز شد.

پس از جنگ چند هفته‌ای دو کشور همسایه آذربایجان و ارمنستان بر سر منطقه قره‌باغ در سال ۲۰۲۰ و برقراری آتش‌بس میان دو کشور، بخشی از مناطق واقع در مرز ایران که پیش‌تر در اختیار ارمنستان بود، زیر کنترل دولت آذربایجان درآمد و در حال حاضر خاک آن کشور محسوب می‌شود. تنش هفته‌های اخیر بین ایران و باکو بر سر آنچه آذربایجان «عبور غیرقانونی کامیون‌های ایرانی از مرز» می‌خواند نیز به همین موضوع برمی‌گردد. بخش‌هایی از مسیر همیشگی عبور اغلب کامیون‌های ترانزیت کالا از ایران به ارمنستان در جاده میان گوریس و قاپان، دو شهر بزرگ جنوب ارمنستان، از مناطقی می‌گذرد که کنترل آن‌ها پیش‌تر زیر نظر ارمنستان بود و پس از آتش‌بس در اختیار جمهوری آذربایجان قرار گرفته است. 

در همین رابطه، الهام علی‌اف، رئیس جمهوری آذربایجان، در گفت‌وگویی با خبرگزاری دولتی آناتولی ترکیه گفته است ایران سال‌هاست درخواست‌های آذربایجان را مبنی‌بر توقف حمل‌ونقل کالا به قره‌باغ نادیده گرفته و آذربایجان بار دیگر در اواسط مرداد سال جاری با احضار سفیر ایران به وزارت امور خارجه، خواستار توقف این روند شده است. به گفته او، با وجود این اعتراض، از ۲۰ مرداد تا ۲۰ شهریورماه سال جاری، حدود ۶۰ کامیون ایرانی «غیرقانونی» وارد منطقه قره‌باغ شده‌اند.

دولت آذربایجان پیش از آن دو راننده کامیون با پلاک ایرانی را در آن جاده به اتهام «عبور غیرقانونی از مرز و ورود به آذربایجان از ارمنستان» بازداشت کرده بود.   

به گفته رئیس جمهوری آذربایجان، از زمان وضع عوارض عبور، دیگر هیچ کامیون ایرانی وارد قره‌باغ نشده است. او همچنین تاکید کرد که عوارض عبور مختص کامیون‌های ایرانی نیست و از وسایل نقلیه با پلاک گرجستان یا هر کشور خارجی دیگر نیز دریافت می‌شود.