گنجینه‌های باستانی معبد پارتنون از موزه بریتانیا به یونان بازمی‌گردند؟

طبق خبرها، مذاکرات مخفیانه برای بازگرداندن مرمرنماهای الگین به یونان درست هنگامی که به توافق نزدیک می‌شد، به مشکل برخورد.

مذاکره‌کنندگان یونانی و بریتانیایی آشکارا گفته‌اند نمی‌توانند بر سر جزئیات وضعیت آینده این مجموعه که زمانی زینت‌بخش معبد پارتنون آتن بوده است، به توافق برسند.

اوایل ماه جاری، موزه بریتانیا اعلام کرد مشغول «مذاکرات اساسی» است تا شاید این مرمرنماها را پس از ۲۰۰ سال به یونان بازگرداند.

این تندیس‌های ۲۵۰۰ ساله را که جزو بزرگ‌ترین گنجینه‌های دوران باستان‌اند، در اوایل قرن ۱۹، لرد الگین در سمت سفیر بریتانیا در امپراطوری عثمانی منتقل کرد و دولت بریتانیا آن‌ها را خرید.

این تندیس‌ها شامل مجسمه‌ خدایان یونانی و کتیبه‌های حکاکی‌شده با تصاویر نبرد قنطورس‌ها است.

این مذاکرات از نوامبر ۲۰۲۱ بین کیریاکوس میتسوتاکیس، نخست‌وزیر یونان، و جورج آزبرن، رئیس سابق خزانه‌داری بریتانیا و رئیس کنونی موزه بریتانیا، آغاز شد.

ماه گذشته روزنامه یونانی «تا نیا» به نقل از منابعی «کاملا آگاه» اعلام کرد «۹۰ درصد» این مذاکرات پیش رفته است و طبق گزارش‌های دیگری که در ماه جاری منتشر شد، دو طرف در حال «رسیدن» به توافق‌اند.

برنامه این بود که برخی از این آثار باستانی- که وضعیت آینده‌شان دهه‌ها مورد مناقشه بوده است- در ازای دریافت سایر گنجینه‌های باستانی موقتا به آتن بازگردانده شود.

اما حالا مقام‌های هر دو طرف، جلوی توقعات در رسیدن قریب‌الوقوع به توافق را گرفته‌اند و منابع آگاه به نیویورک تایمز گفته‌اند این موضوع به زمانی بسیار دیرتر از آنچه گمان می‌رفت، موکول می‌شود.

موزه بریتانیا حدود ۷۶ متر (۲۵۰ فوت) سنگ حکاکی‌شده دارد که روزگاری دور تا دور معبد پارتنون را پوشانده بود. فردی از اعضای گروه‌های مذاکره‌کننده گفت یونان می‌خواهد همه این مرمرنماها را دست‌کم به مدت ۲۰ سال پس بگیرد.

به گفته وی میتسوتاکیس امیدوار بود این قرارداد بعد از ۲۰ سال تمدید شود و طرف یونانی امیدوار بود بعدتر بتواند در مورد برگرداندن بقیه تندیس‌ها مذاکره کند.

موزه‌های یونان در عوض این کتیبه‌ها، مجموعه‌ای از دست‌ساخته‌های گران‌بها را به صورت گردشی در اختیار بریتانیا می‌گذارند، دست‌ساخته‌هایی که برخی از آن‌ها هرگز راهی خارج از یونان نشده‌اند.

طبق گزارش‌ها، موزه بریتانیا خواستار قراردادی است که طبق آن، بخش کوچکی از این کتیبه‌ها و هم‌چنین تندیس‌های حکاکی‌شده خدایان و قنطورس‌ها در قالب امانت کوتاه‌مدت برگردانده شود.

این فرد دست‌اندرکار گفت‌وگوها افزود همین که یونان آن دست‌ساخته‌ها را به لندن برگرداند، دست‌ساخته‌های بیش‌تری به جای آن‌ها به آتن ارسال خواهد شد و در گذر زمان، شمار دست‌ساخته‌های ارسالی به یونان افزایش خواهد یافت که نشانگر افزایش اعتماد بین دو طرف است.

طبق قانون بریتانیا، موزه این کشور نمی‌تواند اقلامی را از مجموعه خود حذف کند مگر آنکه «مناسب نگه‌داشتن نباشند».

این منبع آگاه گفت انتظار ندارند تا انجام انتخابات مجلس یونان در اواخر امسال پیشرفت بیشتری صورت گیرد.

دولت بریتانیا پارسال گفت قصد ندارد با تغییر دادن قانون موانع برگرداندن کامل کتیبه‌های مرمر را برطرف کند.

میشل دونیلان، وزیر فرهنگ بریتانیا، هفته پیش گفت تندیس‌های پارتنون به «بریتانیا تعلق دارد» و نباید به یونان برگردانده شود.

او هشدار داد برگرداندن این دست‌ساخته‌ها «آتش انداختن در لانه زنبور» است.

یکی از سخنگویان امور فرهنگی جناح مخالف در یونان می‌گوید با هر قراردادی که روشن نکند این مرمرنماها دارایی قانونی یونان‌اند، مخالفت خواهد کرد.