دعوت شگفت‌انگیز از دیوید کامرون، نخست وزیر پیشین برای قبول پست وزارت امور خارجه در کابینه ریشی سوناک، نخست‌وزیر محافظه‌کار بریتانیا، می‌تواند نقطه عطف با اهمیتی در منحنی تغییرات سیاست خارجی و جایگاه وزیر امور خارجه در ترکیب دولت بریتانیا محسوب شود.
از زمان پایان دوران خدمت لرد کرینگتون در منصب وزیر امور خارجه بریتانیا در سال ۱۹۸۲ و سه سال پس از انتصاب وی در سال ۱۹۷۹( سال انقلاب اسلامی در ایران) از سوی مارگارت تاچر، نخست‌وزیر محافظه‌کار وقت آن کشور، پست وزارت امور خارجه با وجود یدک کشیدن عنوان پر طمطراق «وزارت امور خارجه، کشورهای مشترک المنافع و امور توسعه» در تمام دولت‌های محافظه‌کار و کارگری بریتانیا عملا به چرخ پنجم کابینه تبدیل شده بود.
طی سال‌های بعد از فروپاشی اتحاد شوروی، در ابتدای دهه نود قرن گذشته، روند کوچک شدن جایگاه سیاست خارجی در امور دولت‌های بریتانیا سرعت گرفت و بعد از رای اکثریت مردم به خروج جزیره از اتحادیه اروپا، منصب وزارت امور خارجه کوچک‌تر و بی‌اهمیت‌تر از همیشه شد.
با وجود تصدی افراد نه چندان پر وزن سیاسی در منصب وزیر امور خارجه، سازمان اطلاعات محرمانه ( SIS) بریتانیا و یا سازمان جاسوسی آن کشور که بیشتر با عنوان MI6 شناخته می‌شود، عملا زیر نظر وزیر امور خارجه اقدام می‌کند و علاوه بر نخست‌وزیر، رییس ام آی ۶ گزارش اطلاعاتی و امنیتی سالانه خود را به وزیر امور خارجه می‌دهد ( موازی با نقش وزیر کشور بریتانیا در رابطه با سازمان امنیت داخلی که از آن به عنوان ام آی ۵ یاد می‌شود.)
اگر چه طی سال‌های اخیر اطلاعات مربوط به مسئولان سازمان‌های جاسوسی بریتانیا بیشتر از گذشته در اختیار رسانه‌ها قرار گرفته، ولی اطلاعاتی حاکی از کاهش فعالیت شبکه‌های جاسوسی و یا جاسوس‌های آن کشور انتشار نیافته و به این ترتیب، می‌توان نقش وزیر امور خارجه را در هدایت فعالیت‌های برون مرزی بریتانیا با اهمیت و گسترده دانست.
روند نزولی جایگاه وزیر امور خارجه بریتانیا در ترکیب دولت با انتصاب بوریس جانسون به وزارت امور خارجه در دولت خانم ترزا می، نخست‌وزیر محافظه‌کار پیشین آن کشور، ادامه یافت.
بوریس جانسون را شاید بتوان از وزیران امور خارجه ناموفق بریتانیا دانست، هر چند که در نهایت ناباوری، او با برخورداری از حمایت اکثریت مردمی که طالب خروج جزیره از اتحادیه اروپا بودند، به پست نخست‌وزیری هم رسید، که در این منصب نیز ناموفق بود و سرانجام ناگزیر از کناره‌گیری شد.
Read More
This section contains relevant reference points, placed in (Inner related node field)
یکی از شکست‌های چشمگیر جانسون در سفر ماه دسامبر سال ۲۰۱۷ او به تهران، زمان دولت حسن روحانی، برای آزادی نازنین زاغری، ایرانی دو ملیتی متهم به جاسوسی روی داد که طی آن به جای تامین آزادی زاغری، جرایم ساختگی برای او را سنگین‌تر و اقامت او را در زندان‌های جمهوری اسلامی طولانی‌تر کرد.
جانسون طی اقامت دو روزه خود در تهران و ظاهرا برای تسهیل آزادی زاغری اعلام کرد که وی در موسسه رویترز- بی بی سی عهده‌دار آموزش دادن به روزنامه‌نگاران ایرانی بوده- اتهامی که زاغری قویا آن را تکذیب کرده بود.
با انتصاب دیوید کامرون به منصب وزیر امور خارجه بریتانیا، کشتی طوفان‌زده سیاست خارجی آن کشور می‌تواند نوعی ثبات تدریجی و تحرک مثبت را تجربه کند.
او در طول شش سال دوران نخست وزیری، علاوه بر ایجاد یک پایگاه نسبتا مستحکم در افکار عمومی، با شمار قابل توجهی از رهبران جهان مناسبات دوستانه برقرار کرد. این جایگاه داخلی و ارتباطات خارجی در دوران جاری تصدی وزارت امور خارجه می‌تواند به او و دولت متزلزل ریشی سوناک کمک کند.
کامرون بعد از اعلام قبول منصب وزارت امور خارجه، در پستی در شبکه ایکس، با اشاره به مسئولیت‌های تازه خود نوشت: «مجموعه‌ای از چالش‌های دشوار پیش روی ما قرار دارد، از جمله جنگ اوکراین و بحران خاورمیانه. در این دوران تحولات عمیق جهانی، ایستادن کنار دوستان و متحدانمان، استحکام بخشیدن به مشارکت با دوستانمان و اینکه صدای ما شنیده شود، کمتر تا این اندازه از اهمیت برخوردار بوده.»
او همچنین نوشت: « اگر چه طی هفت سال گذشته از خط مقدم سیاست دور بودم، امیدوارم تجارب من- به عنوان رهبر حزب محافظه کار به‌مدت ۱۱ سال، و نخست‌وزیری به‌مدت شش سال، به‌من یاری دهد که در رویارویی با چالش‌های حیاتی دولت، به نخست‌وزیر کمک کنم.»
کامرون یک سال بعد از کناره‌گیری از نخست‌وزیری، به دوستان خود گفته بود که مایل است دوباره به خط مقدم سیاست بازگردد، ولی طی سال‌های اخیر تغییرات سیاسی نفسگیر در حزب محافظه‌کار چنین فرصتی را برای او فراهم نیاورده بود.
در حال حاضر حزب محافظه‌کار در مجلس عوام بریتانیا که دارای ۶۵۰ کرسی است از اکثریت بسیار محکم ۵۶ کرسی برخوردار است و ظاهرا در انتخابات غیر قابل شکست به‌نظر می‌رسد.
اما انتخابات میان‌دوره‌ای برای سه کرسی مجلس عوام طی چند هفته گذشته که در آنها محافظه‌کاران از اکثریت بزرگی برخوردار بودند و شکست آنها در هر سه مورد، نشان داد که در صورت انجام انتخابات در امروز، حزب محافظه‌کار از حزب کارگر شکست خواهد خورد و قدرت دولت را از دست می‌دهد.
هر چند انتصاب لرد کامرون به عنوان وزیر امور خارجه می‌تواند به ابتکار و پیشگامی خود او صورت گرفته باشد، در عین حال تلاشی است برای حفظ اکثریت محافظه‌کار در انتخاباتی که سال آینده برگزار خواهد شد.
کامرون مخالف خروج بریتانیا از اتحادیه اروپا بود و همین مخالفت، بعد از شکست در رفراندوم، به بهای شغل او تمام شد،اما اگر رفراندوم خروج از بریتانیا ( برگزیت) امروز برگزار می‌شد، مردم بریتانیا رای به باقی ماندن در اتحادیه می‌دادند!
این تغییر نظر مردم و تجربه ناموفق برگزیت می‌تواند به موفقیت کامرون در منصب تازه کمک کند.
در دو سناریو می‌توان آینده سیاسی کامرون را پیشبینی کرد- یکی کمک به دولت سوناک برای باقی ماندن در قدرت در جریان انتخابات سال آینده، حتی با داشتن اکثریت شکننده؛ و دیگر، شکست حزب محافظه‌کار در انتخابات، و به دولت رسیدن حزب کارگر به رهبری کیر استارمر و استعفای ریشی سوناک، نخست وزیر هندی تبار کنونی از رهبری حزب محافظه‌کار.
در این صورت، کامرون ۵۷ ساله می‌تواند بعد از استعفای سوناک، نامزد رهبری حزب محافظه‌کار شده و بعد از پیروزی، حزب اقلیت را تا انتخابات دور بعد مجلس عوام رهبری کند.
کامرون متعلق به قشر میانه‌رو در حزب محافظه‌کار است و نزد سنت‌گرایان و دست راستی‌های حزب خود مخالفانی جدی دارد.
نکته اینجا است که تندروهای حزب محافظه‌کار، پایگاه سنتی خود را در جامعه رو به تغییر بریتانیا از دست داده‌اند و به این ترتیب، دور از انتظار نیست که بازگشت غیر منتظره کامرون به خط اول سیاست، تخته پرش او شود برای بازگشت او به پست نخست‌وزیری در آینده‌ای نه چندان دور؛ هر چند که در پست وزارت امور خارجه نیز او می‌تواند چهره‌ای صاحب نفوذ، و در امور خارجی بسیار قوی‌تر از نخست‌وزیر دیده شود.
