طبق مطالعه جدیدی، خطر ابتلا به زوال عقل در افرادی که بیش از همه غذاهای بسیار فرآوری‌شده مصرف می‌کنند، ممکن است بیش از کسانی باشد که کمترین حد [از چنین غذاهایی] را مصرف می‌کنند.

به گفته محققان و از جمله محققان دانشگاه لوند سوئد، غذاهای بسیار فرآوری شده مثل نوشابه، چیپس، بستنی، سوسیس، نان ماشینی، غلات چاشنی‌زده، کنسرو سیب‌زمینی و لوبیا پخته، سس گوجه‌فرنگی و مایونز، دارای پروتئین و فیبر کم، و قند، چربی و نمک افزوده زیادند.

طبق این مطالعه که به تازگی در مجله نورولوژی منتشر شده است، استفاده از جانشین‌های فرآوری‌نشده یا فرآوری‌شده به میزان حداقل به جای چنین غذاهایی در برنامه غذایی، باعث کاهش خطر زوال عقل شده است.

هویپینگ لی، نویسنده این مطالعه، در بیانیه‌ای اعلام کرد که «غذای بسیار فرآوری‌شده قرار است راحت و خوشمزه باشد، اما کیفیت رژیم غذایی فرد را کاهش می‌دهد. این غذاها ممکن است حاوی افزودنی‌های غذایی یا مولکول‌هایی از مواد بسته‌بندی باشند یا با گرمادهی تولید شده باشد که طبق مطالعات پیشین ،همه این‌ها اثرات منفی بر مهارت‌های فکری و حافظه‌ای دارد.»

دکتر لی افزود: «پژوهش ما نه‌تنها دریافت که غذاهای بسیار فرآوری‌شده موجب افزایش خطر ابتلا به زوال عقل می‌شود، بلکه دریافت که انتخاب گزینه‌های سالم به جای آن‌ها می‌تواند این خطر را کاهش دهد.»

در این مطالعه محققان وضعیت سلامتی ۷۲ هزار و ۸۳ فرد -۵۵ ساله به بالا- را بر اساس داده‌های زیست‌بانک (Biobank) بریتانیا، پایگاه داده وسیعی متشکل از اطلاعات سلامتی نیم میلیون از مردم بریتانیا، ارزیابی کردند.

به گفته محققان، وضعیت سلامت شرکت‌کنندگان به مدت میانگین ۱۰ سال ردیابی شده و در آغاز دچار زوال عقل نبوده‌اند.

آنان دست‌کم به دو پرسش‌نامه در مورد آنچه دیروزش خورده و نوشیده بودند، همراه با پیگیری‌های آتی در طول ماه مارس ۲۰۲۱، پاسخ‌ دادند.

محققان در پایان این پژوهش دریافتند که از میان شرکت‌کنندگان بررسی‌شده، ۵۱۸ نفر به زوال عقل دچارند.

پژوهشگران سپس میزان غذاهای بسیار فرآوری‌‌شده‌ مصرفی این افراد را در قیاس با وزن گرمی غذاهای دیگری که روزانه مصرف کرده بودند، برآورد کردند و سهم رژیم غذایی روزانه آنان را از این غذاها به دست آوردند.

آنان همچنین افراد را به چهار دسته مساوی تقسیم کردند که طبق کمترین تا بیشترین درصد مصرف غذاهای بسیار فرآوری‌‌شده، تنظیم شده بود.

محققان دریافتند که در گروه دارای کمترین درصد، غذاهای بسیار فرآوری‌‌شده حدود یک دهم، یا روزانه حدود ۲۲۵ گرم، از رژیم غذایی آنان را تشکیل می‌دهد.

در مقابل، غذاهای بسیار فرآوری‌‌شده ۲۸ درصد - یا حدود ۸۱۴ گرم- از رژیم غذایی روزانه اعضای گروه بیشترین درصد را تشکیل می‌دهد.

به گفته محققان، آبمیوه‌ها پرمصرف‌ترین گروه مواد غذایی‌اند که موجب افزایش سهم غذاهای بسیار فرآوری‌شده می‌شوند و پس از آن‌ها خوراکی‌ها و لبنیات قنددار قرار دارد.

از میان ۱۸ هزار و ۲۱ نفر، در کم‌درصدترین گروه، کمی بیش از ۱۰۰ نفر دچار زوال عقل، و در پردرصدترین گروه، ۱۵۰ نفر به این عارضه عصب‌شناختی مبتلا بودند.

محققان با تنظیم سایر معیارها از جمله سن، جنسیت و سابقه خانوادگی، گفتند به ازای هر ۱۰ درصد افزایش مصرف غذاهای بسیار فرآوری‌شده روزانه، احتمال ابتلا به زوال عقل ۲۵ درصد بیشتر می‌شود.

تایید نتایج این مطالعه ثابت نمی‌کند که این غذاها موجب زوال عقل می‌شود، بلکه فقط وجود رابطه میان این دو را نشان می‌دهد، اما محققان گفتند اگر فردی غذاهای فرآوری‌نشده یا کم‌فرآوری‌شده، مانند میوه تازه، سبزیجات، صیفی‌جات، شیر و گوشت را جانشین یک دهم غذاهای بسیار فرآوری‌شده مصرفی خود کند، ممکن است خطر ابتلا به زوال عقل یک پنجم کاهش یابد.

دکتر لی گفت: «مایه امیدواری است که بدانیم ایجاد تغییرات کوچک و آسان در رژیم غذایی می‌تواند در میزان خطر ابتلا به زوال عقل افراد تغییری ایجاد کند»، و افزود که برای تایید صحت نتایج این پژوهش، به انجام تحقیقات بیشتری نیاز است.